www.mudanyamudanya.com


Afife JALE

1902-1941 Ystanbul do?umlu ilk Türk kadyn tiyatro sanatçysydyr.
Dr. Sait Pa?a'nyn torunudur. Tiyatro sevgisiyle 1918'de, Türk ve Müslüman kadynlarynyn sahneye çykmalary yasak olan bir dönemde Darülbedayi'ye (?ehir Tiyatrolary) alynmak üzere açylan synava girdi.
Kadyköy'deki Apollon Tiyatrosu'nda sahnelenen, "Yamalar" adly oyunda, "Emel" karakterini canlandyran, ermeni kökenli Eliza Binemeciyan yurt dy?yna gitti. Onun yerine Afife Jale sahneye çykty. Bu olayla sahneye çykan ilk Türk ve Müslüman kadyn oldu.

Daha sonra "Tatly Syr" ve "Odalyk" oyunlarynda polis baskyny ile kar?yla?yr. Yçi?leri Bakanly?y'nyn gönderdi?i bir genelgeyle müslüman kadynlaryn sahneye çykmalary yasaklandy. Ancak bu i?in bir de geçmi?i vardy. 10 Kasym 1918'de, Behire, Memduha, Beyza, Refika ve Afife stajyer kadrosuna alynmy?lar, ötekiler i?i byrakmy?lardy. Ykisi de sahneye çykarylmamy?lardy. Refika suflör olarak çaly?yyordu. Tüm baskylara kar?yn bundan sonra Burhanettin Toplulu?unda Seniye, Yeni Sahne’de ?aziye (Moral), Münire (Neyyire Neyir), Bedia (Muvahhit) Milli Sahne'de Huriye ve Hikmet, Ruhat gibi Müslüman Türk kadynlary Afife'yi izlediler" diye anlatyr.

Babasy onun tiyatrocu olmasyna kar?yydy ve Afife'nin oyuncu olmasyny hafiflik olarak görmekteydi. Afife evden ayry ya?amak zorunda kaldy. Bu arada Darülbedayi'deki ücretli görevine de son verildi. Güvencesiz ve parasyz kaldy. Ya?ady?y sykyntylar nedeniyle ?iddetli ba? a?rylary çekmeye ba?lady. Doktoru morfinle tedavi yoluna giderek büyük bir yanly?lyk yapty ve Jale morfin ba?ymlysy haline geldi. Ya?amynyn son yyllaryny Bakyrköy Ruh ve Sinir Hastalyklary Hastanesi'nde geçirdi ve 39 ya?yndayken burada öldü.

1929'da evlendi?i e?i Selahattin Pynar , Afife Jale için "Huysuz ve tatly kadyn" adli ?arkyyy bestelenmi?tir.

Günümüzde Yapy Kredi Sigorta tarafyndan düzenlenen ve gelenekselle?mi? hale gelen Afife Tiyatro Ödülleri her yyl sanatçynyn anysyna düzenlenmektedir.


MudanyaMudanya.com